بیمه ویژه ، زهرا نامداری، پس ازحذف تعرفه ها ، نرخ دهی شرکت های بیمه ای در بسیاری از ریسک های کوچک و متوسط افت پیدا کرد و به دلیل آنکه بیمه مرکزی، شرکت‌های بیمه تخصصی اتکایی و حساب ویژه تحریم سهم بالایی از پوشش ریسک های بزرگ کشور را دارند، شورایعالی بیمه تاکید کرد که تایید نرخ ریسک های بزرگ باید از بیمه مرکزی اخذ شود.
مطابق با ماده ۶ آیین نامه شماره ۷۶ مصوب شورایعالی بیمه، مؤسسات بیمه سرزمین اصلی و مناطق آزاد تجاری موظف شده اند تا ضمن ارسال اطلاعات مربوط به بیمه نامه هایی که نسبت به مازاد سهمیه بیمه اتکایی اجباری، واگذاری دارند قبل از صدور بیمه نامه با تعهدات/سرمایه آنها بیش از مبالغی که مشخص شده، موافقت بیمه مرکزی را در مورد نرخ و شرایط جلب کنند.
در این آیین نامه، تاکید شده که در غیراین صورت بیمه مرکزی می تواند ازقبول تمام یا قسمتی از سهم خود از خسارت مربوط به آن بیمه نامه خودداری کند وعدم قبول خسارت توسط بیمه مرکزی در تعهد مؤسسه بیمه صادر کننده بیمه نامه در مقابل بیمه گذار و افراد ذینفع در بیمه تأثیری نخواهد داشت.
درهمین رابطه ،به تازگی مجید مشعلچی فیروزآبادی، قائم مقام رئیس کل بیمه مرکزی در نامه ای خطاب به مدیران عامل شرکت های بیمه ای سقف جدیدی برای سرمایه/ تعهد بیمه نامه هایی که لازم است قبل از صدور، موافقت بیمه مرکزی در خصوص نرخ و شرایط آنها اخذ شود را اعلام کرد.
دراین نامه ، مشخص شده که شرکت های بیمه ای برای صدور بیمه نامه هایی که شامل نرخ های زیر است باید تایید بیمه مرکزی را دریافت کنند:
بیمه نامه های آتش سوزی، مهندسی و نفت، گاز و پتروشیمی: با تعهد بیش از ۲۰٫۰۰۰ میلیارد ریال درکل؛
بیمه نامه های کشتی: با مجموع تعهدات بیش از ۱۰٫۰۰۰ میلیارد ریال برای هر کشتی و ۳۰٫۰۰۰ میلیارد ریال برای هر ناوگان
بیمه نامه های هواپیما: با مجموع تعهدات بدنه و مسئولیت بیش از ۳٫۰۰۰ میلیارد ریال برای هر هواپیما و ۶٫۰۰۰ میلیارد ریال برای هر ناوگان هواپیمایی
بیمه نامه های باربری: با سرمایه بیش از ۱۰٫۰۰۰ میلیارد ریال برای هر حمل
اما تاثیرات تصمیم اخیر بیمه مرکزی چیست؟
درسال های اخیر، سرمایه بیمه نامه ها به دلیل نوسانات نرخ ارز و تورم افزایش یافته و همین موضوع باعث شده تا به تعداد بیمه نامه هایی که برای گرفتن نرخ و شرایط به بیمه مرکزی می روند افزوده شود.
به نظرمی رسد که با افزایش رقم تعهدات ، بیمه مرکزی درصدد است تا از حجم بیمه نامه های ارسالی به بیمه مرکزی کاسته شده و بیشتر درداخل شرکت های بیمه ای تعیین تکلیف شود.
هرچندکه فضای رقابتی موجود و همچنین شرایط پرتفوی محوری حاکم بر صنعت بیمه باعث شده تا بخشی از شرکت های بیمه ای نرخ و شرایطی نامطلوب را ارائه دهند.
بنابراین دور ازانتظار نیست که تصمیم جدید نهاد ناظر منجر به نرخ شکنی های بیشتر در بیمه نامه های با سرمایه بالاتر شود.!
ازسوی دیگر، به نظر می رسد که این موضوع بیمه گران تخصصی اتکایی را نیز نگران کرده است.
درهمین رابطه معاون فنی شرکت بیمه اتکایی آوای پارس، به بیمه ویژه گفت که ممکن است شرکت های بیمه ای نرخ و شرایطی را ارائه دهند که تبعات آن متوجه شرکت های اتکایی شود ، زیرا دیگر نرخ فنی نیست ودر فضای ناسالم رقابتی ارائه می شود.
علیرضا پورحسن، اذعان داشت که درگذشته برای تعهدات تا نرخ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان باید از بیمه مرکزی تاییدیه گرفته می شد و نرخ ها توسط بیمه مرکزی و به صورت فنی ارائه می شد در نتیجه نرخ ها کاهش نمی یافت.
هرچند که برخی از فعالان صنعت بیمه معتقدند تبعات این موضوع بیمه گران تخصصی اتکایی را درگیر نخواهد کرد چرا که مجبور به پذیرش ریسک های با نرخ و شرایط نامناسب نیستند.
درهمین خصوص، یک عضو هیات مدیره شرکت بیمه اتکایی تهران رواک به بیمه ویژه گفت که شرکت های بیمه گر تخصصی اتکایی در جایی که شرکت بیمه ای نرخ شکنی کرده باشد مجبور نیستند با آن همراهی کنند و در بسیاری از موارد هم آنها را رد می کنیم ، یعنی ریسک ها را پیش بیمه گران اتکایی می آورند و هنگامی که می بینیم نرخ و شرایط یا حداقل ضوابط فنی رعایت نشده آن کار را عودت می کنیم.
محسن قره خانی افزود: اگر تمامی بیمه گران تخصصی اتکایی دست رد به سینه اینگونه پرتفوها بزنند کار روی دست شرکت بیمه می ماند و تبعات آن برای بیمه گر این است که نمی تواند بیمه نامه را صادر کند و یا باید دوباره به بیمه گذار مراجعه کرده و نرخ و شرایط را اصلاح کند و بیاورد.
وی، اذعان داشت: اما متاسفانه در بازار بیمه کشور وقتی بیمه نامه با نرخ و شرایط نامطلوب ازسمت بیمه گران اتکایی تخصصی رد می‌شود آن بیمه گر کار را نزد شرکت های بیمه مستقیمی که مجوز قبولی دارند می برد و آنها قبول می کنند.
این عضو هیات مدیره شرکت بیمه اتکایی تهران رواک گفت که حتی اگر شرکت های بیمه مستقیمی که مجوز قبولی دارند از پذیرش اتکایی یک بیمه نامه با نرخ و شرایط نامناسب سر باز بزنند اتفاق بدتری که می افتد این است که آن بیمه گر کنسرسیوم تشکیل می دهد در حالیکه بیمه مشترک ، باید قبل ازصدور انجام شود.
تردیدی نیست که راهبری اتکایی کار بسیار دشواری است، بنابراین در دنیا راهبری اتکایی بازار بیمه برعهده بیمه گران تخصصی اتکایی است ، نه نهاد ناظر و یا رگولاتور صنعت بیمه آن کشور.
هر چند که درکشوردر زمینه تعیین نرخ و شرایط بیمه نامه های با سرمایه بزرگ به غیر از بیمه مرکزی هنوز هیچ بخش یا نهاد دیگری ورود نکرده است.
البته درحال حاضر این پتانسیل وجود دارد که شرکت های اتکایی نرخ وشرایط بیمه نامه ها را صادر کنند و باتوجه به اینکه شرکت های بیمه مستقیم و صادرکنندگان این بیمه نامه ها نیاز به پوشش اتکایی دارند بهتر است برای گرفتن نرخ و شرایط به شرکت های تخصصی اتکایی مراجعه کنند.
شاید بتوان گفت که چون همیشه بیمه مرکزی پای ثابت تهیه آیین نامه های بیمه ای درکشور وجود داشته و همه شرکت های بیمه ای هم باید از آن تبعیت کنند هنوز اتکایی آنطور که باید در ایران شکل نگرفته است.
یک عضو هیات مدیره شرکت بیمه اتکایی تهران رواک به بیمه ویژه گفت که درحال حاضر به دلیل آنکه در بازار بیمه کشور راهبر اتکایی وجود ندارد بیمه مرکزی به نوعی نقش راهبری اتکایی را انجام می دهد.
محسن قره خانی،گفت: عرف این است که قبل از صدور بیمه نامه اگر شرکت بیمه ای ظرفیت اتکایی نداشته باشد باید از یک راهبر اتکایی نرخ و شرایط بگیرد و بعد از آنکه توسط راهبر (در ایران یعنی بیمه مرکزی) تایید شد احتمال آن وجود دارد که شرکت های بیمه دیگر هم آن کار را پیگیری کنند.
به اعتقاد وی، ۶ شرکت بیمه اتکایی کشور باید به بازار بیمه کمک کنند و راهبری اتکایی انجام دهند یعنی رشته های بیمه ای را بین خود تقسیم کنند، به عنوان مثال یک شرکت راهبر بیمه های هوایی شود و مابقی حرف آن شرکت را پیگیری کنند و به همین ترتیب شرکت های دیگر راهبر بیمه های دریایی، مسئولیت و انرژی باشند.
قره خانی در پاسخ به این پرسش که چرا تاکنون این راهبری توسط شرکت های بیمه تخصصی اتکایی انجام نشده است،اظهارداشت: به دلیل آنکه یک بیمه گر بزر گ اتکایی مانند بیمه مرکزی وجود دارد که قانونا این کار را انجام می دهد.
این عضو هیات مدیره شرکت بیمه اتکایی تهران رواک، اذعان داشت: باید راهبری اتکایی را در آیین نامه ها برد و برای راهبر هم ضمن صلاحیت سنجی نقش قائل شد و حتی اگر در بازاربیمه کشور راهبر اتکایی وجود داشت باید حتی در مورد بیمه نامه های کوچکتر هم اینکار هم انجام شود.
به نظر می رسد که موضوع اتکایی در بازار بیمه ایران در ابتدای راه است و هنوز آنطور که باید به آن پرداخته نشده است.
گفته می شود که نبود یک آیین نامه تخصصی در زمینه راهبری بیمه گران اتکایی یکی از خلاء های موجود در صنعت بیمه کشور است.
باتوجه به روند روبه افزایش حضور بیمه گران اتکایی تخصصی در کشور و اشباع نبودن این بازار، شاید بهتر است که بیمه مرکزی به دنبال پیاده سازی شیوه های روز دنیا درکنترل نرخ گذاری ریسک های بزرگ باشد و ضمن اعتماد به شرکت های بیمه گر اتکایی تخصصی مسئولیت های خود را کاهش دهد.
